Door RTL Nieuws ··Aangepast:
RTL
De staat is niet aansprakelijk voor het leed van ‘afstandsmoeders’, heeft het Hooggerechtshof vandaag bepaald. ‘Afstandsmoeder’ Trudy Scheele-Gertsen spande de zaak aan. Zij beviel in 1968 van een zoon, die ze tegen haar wil in moest afstaan. Pas vijftig jaar later kwam ze met haar kind in contact.
Scheele-Gertsen was 22 jaar en niet getrouwd toen ze in 1968 moeder werd. Ze beviel bij de nonnen van de Paula Stichting in het Gelderse Oosterbeek. Kort na de bevalling werd haar zoon tegen haar wil in, en terwijl ze volwassen was, bij haar vandaan gehaald. Haar kind verbleef eerst bij de nonnen en werd later geadopteerd. Pas in 2018 kwam ze met hem in contact.
15.000 vrouwen
Tussen 1956 en 1984 maakten ongeveer 15.000 vrouwen hetzelfde mee: onder druk moesten zij hun kind afstaan voor adoptie. In die tijd werd er heel anders tegen ongetrouwde vrouwen aangekeken. Van hen werd gedacht dat ze niet in staat zouden zijn om hun kind in hun eentje op te voeden.
Doordat ze hun kind moesten afstaan, worden de vrouwen afstandsmoeders genoemd. Bureau Clara Wichmann, dat opkomt voor vrouwenrechten, heeft zich namens hen aangesloten bij de zaak van Trudy Scheele-Gertsen. De rechten van de moeders zouden vanwege de gedwongen adoptie zijn geschonden.
Trudy Scheele-Gertsen heeft eerder in een interview met RTL Nieuws haar verhaal gedaan. Dat zie je in deze video:
Maar volgens het Hooggerechtshof in Den Haag kan dat niet worden gesteld. De voorzitter van het Hof zei tijdens de zitting dat de staat niet onrechtmatig heeft gehandeld ten opzichte van de afstandsmoeders. Volgens de voorzitter is de periode te lang, en zijn er onderling te veel verschillen tussen alle vrouwen om de ‘onrechtmatigheidsvraag’ te beantwoorden.
Bovendien zei de voorzitter dat de vordering van Trudy Scheele-Gertsen verjaard is. Er geldt een verjaringstermijn van twintig jaar. Die liep dus al voor het jaar 2000 af, terwijl Scheele-Gertsen ‘pas’ in 2019 haar zaak begon.
‘Zwarte bladzijde’
Wel noemde de voorzitter de periode waarin de vrouwen gedwongen afstand moesten doen van hun kind, een zwarte bladzijde. “Het is heel duidelijk dat dit een dossier is met veel leed. Dat leed is voelbaar. We hebben oog voor het leed, dat nog altijd voortduurt. De juridische beoordeling doet daar niets aan af.”
“Deze uitspraak betekent niet dat het de eigen schuld van de moeders is dat ze afstand deden van hun kind”, zei de voorzitter later. “Ze zijn het slachtoffer van de destijds bestaande opvattingen over ongetrouwde vrouwen. Ook benadrukt het Hof dat de rechtsvordering is verjaard, maar dat dat niet betekent dat het leed is verjaard. Dat verjaart niet.”
Hoger beroep
De uitspraak van vandaag is in een hoger beroep. Eerder legde Scheele-Gertsen de schuld voor haar leed bij de Raad voor de Kinderbescherming. De rechter oordeelde toen dat ook dat niet gezegd kon worden dat er onrechtmatig is gehandeld. Er werd grote maatschappelijke druk uitgeoefend op ongetrouwde moeders om afstand te doen van hun kind.
De kinderbescherming hielp weliswaar ongehuwde moeders niet om zelf hun kind op te voeden, maar dat was toen ook niet de taak van de raad, zei de rechter destijds.
Met de uitspraak van vandaag komt er een einde aan de zaak van de ‘afstandsmoeders’ die in 2019 begon.
Meedoen aan het RTL Nieuwspanel?
Van kabinet tot koningshuis, van geld tot gezondheid: in het RTL Nieuwspanel kun jij meepraten over welke kant Nederland op moet. Laat je stem horen! Aanmelden kan hier.
