Op dit moment is CDA-prominent Wopke Hoekstra, oud-minister van Buitenlandse Zaken en Financiën, de Nederlandse Eurocommissaris. De vraag is of hij dat de komende jaren mag blijven doen. Naar verluidt heeft hij er zelf wel oren naar. “Wopke is heel duidelijk bezig met een campagne voor zichzelf”, ziet een insider.
Hij gaat er alleen niet over: dat is aan de nieuwe coalitie in Den Haag. Het zou zomaar kunnen dat er binnen het beoogde kabinet Schoof I weinig enthousiasme is om deze zware post aan het CDA te gunnen.
Niet iedereen enthousiast
In NSC-kring hoor je dat zij Hoekstra liever zien vertrekken. Geen wonder, want NSC-voorman Omtzigt en Hoekstra zijn geen vrienden voor het leven, integendeel.
En bij BBB zal toekomstig vicepremier Keijzer weinig zin hebben om Wopke aan een doorstart te helpen. Samen met Rutte heeft hij haar ooit het kabinet uitgezet, vanwege haar kritiek op het coronabeleid.
VVD aan zet
Als de beoogde regeringspartijen iemand leveren, is de VVD aan zet. Dat is eigenlijk de enige partij uit de beoogde coalitie die beschikt over kandidaten met bestuurlijke ervaring, zeggen insiders.
Binnen de VVD valt de naam van scheidend minister Mark Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) als mogelijke Eurocommissaris. Als tweede mogelijkheid wordt ook minister Liesje Schreinemacher genoemd, zelf ook oud-Europarlementariër.
In Hoekstra’s voordeel is dat commissievoorzitter Ursula von der Leyen hem er graag bij zou willen houden, vertellen ingewijden. Met een compleet nieuwe ministersploeg en premier is stabiliteit ook wel handig. Na Rutte behoort Hoekstra de meest ervaren politicus op het internationale toneel.
Mocht hij blijven, dan is de kans op promotie binnen de Commissie ook groter. “Wie blijft die stijgt”, zo valt te horen in Brussel. Dan gaat het bijvoorbeeld over een post als Eurocommissaris voor de interne markt of die voor mededinging. Ook de posten handel, economie, financiën of energie zijn interessant voor Nederland.
Goede band met Von der Leyen
Ook politiek is het te verdedigen. Hoekstra is net als Von der Leyen, lid van de christen-democratische familie. Zijn goede band met Von der Leyen – hij mocht haar aankondigen op de verkiezingsavond van de Europese Christendemocraten (EVP) – kan ook het nieuwe kabinet van pas komen.
Gezien de lange wensenlijst op het gebied van stikstof, migratie en wat Nederland aan de EU moet betalen, is een goede relatie met de Commissievoorzitter wel handig. De EVP heeft het bovendien goed gedaan bij de Europese verkiezingen. Dus wat dat betreft zou Hoekstra geen plaats hoeven maken.
Maar de verkiezingsuitslag kan ook als argument tegen Hoekstra’s verlenging gebruikt worden. De liberalen, verenigd in de RENEW-fractie, hebben flink verloren. Zij verliezen al veel Eurocommissarisen. Mogelijk is dat een argument om juist een VVD-kandidaat naar voren te schuiven. Dat zou weer pleiten voor een liberaal als Mark Harbers.
Nadeel is wel dat Harbers niet tot de kring van goede bekenden van Ursula von der Leyen behoort. Net nu zij heeft aangekondigd een stevige vinger aan de pols te willen houden bij de bemensing van ‘haar’ commissie.
Het is een pokerspel tussen Brussel en Den Haag: wie heeft de Nederlandse coalitie in gedachten en welke portefeuille? Als Nederland met Hoekstra een mooie portefeuille krijgt, dan stijgen zijn kansen.
Hoekstra al ingewerkt
Hoekstra heeft ervaring als klimaatcommissaris, ook op de internationale klimaattop in Dubai. Maar hij heeft niet overal vrienden. Hij wordt gezien als ‘hardliner’ op dossiers als migratie en Oekraïne. Tevens stelt hij zich hard op richting China en Rusland. Binnen de Europese Commissie zou niet iedereen daar blij mee zijn.
Ook de klimaatbeweging is niet echt tevreden met Hoekstra. Hij vindt zowel klimaat als economie belangrijk. “En dat vinden de echte klimaatgelovigen vloeken in de kerk”, aldus een betrokkene.
Hoe het afloopt, moet de komende weken blijken. Het eerste gesprek tussen Von der Leyen en premier Dick Schoof zal pas na 3 juli zijn, als het nieuwe kabinet aan de slag gaat. En Von der Leyen zélf moet nog eerst in juli de instemming krijgen van het nieuwe Europees Parlement, voordat ze officieel de nieuwe Commissievoorzitter wordt.
