Door RTL Nieuws··Aangepast:
RTL
Luigi Mangione schiet op klaarlichte dag de CEO van een gehate zorgverlener dood en Daniel Penny wurgt een man die overlast zou veroorzaken in een metro. Twee zaken met de dood tot gevolg die in essentie niets met elkaar te maken hebben, maar zowel Mangione als Penny worden aanbeden op sociale media.
Dagenlang was de politie op zoek naar de 26-jarige dader van de moord op de CEO van verzekeringsmaatschappij UnitedHealthcare in New York. Uiteindelijk wordt hij – honderden kilometers verderop in Pennsylvania – gearresteerd in een McDonald’s. Diezelfde dag wordt de eveneens 26-jarige Daniel Penny vrijgesproken van moord in de wurgingszaak van Jordan Neely. Hij was een dakloze man en werd in 2023 zes minuten door Penny in de wurggreep gehouden, die hem fataal werd.
Woede over verzekeringsmaatschappijen
Mangione wordt beschuldigd van doodslag met voorbedachte rade, omdat er sterke aanwijzingen zijn dat hij de moordaanslag op CEO Brian Thompson zorgvuldig had gepland. In zijn tas zijn aantekeningen gevonden waarin hij de moord goedpraat en hij zijn woede uit over het Amerikaanse zorgsysteem. Zorgverzekeraars omschrijft hij als parasieten en Mangione ziet Thompson als een van de hoofdverantwoordelijken van een ziek systeem.
Dat ongenoegen wordt breder gedragen in Amerika, vertelt Amerika-verslaggever Sophie van der Meer. “Overal verschijnen berichten van mensen die Mangione toejuichen en zeggen dat Thomson zijn verdiende loon heeft gekregen. Mensen delen namelijk Mangione’s woede over zorgverzekeraars in Amerika.”
Lookalike-wedstrijd
Op sociale media wordt de verdachte als held onthaald, al dan niet vanwege zijn looks, die blijkbaar ook in de smaak vallen. De verdachte gaat online viraal, maar ook in het echte leven: in New York wordt deze week een lookalike-wedstrijd gehouden.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Weinig empathie voor slachtoffers
UnitedHealthcare, het bedrijf van de vermoorde CEO, deelt na de aanslag een overlijdensbericht van Brian Thompson op sociale media. Er worden zoveel lachende emoji’s onder geplaatst, dat het bedrijf besluit het overlijdensbericht weer offline te halen.
“Dat geeft aan dat er echt ontzettend veel woede heerst onder Amerikanen over zorgverzekeraars,” aldus Van der Meer. “Bedrijven als UnitedHealthcare maken miljardenwinst en de bazen strijken miljoenenbonussen op, terwijl honderdduizenden Amerikanen hun zorgkosten niet gedekt krijgen en in de schulden zitten door ziekenhuisrekeningen.”
Dat ongelijkheid in Amerika toeneemt, speelt daarin ook een grote rol. Ter vergelijking, in 1965 verdienden CEO’s 21 keer zo veel als een ‘gewone’ werknemer. In 2022 was dat 344 keer zo veel, een enorme stijging in de ongelijkheid. Van der Meer: “En in een branche als de gezondheidszorg is dat nog eens extra gevoelig. Het gevoel is namelijk dat verzekeringsbazen miljoenen verdienen over de ruggen van zieke Amerikanen.”
Daartegen lijkt Mangione hebben willen protesteren met zijn moord, legt Van der Meer uit: “Mangione grijpt in in een corrupt systeem, in de ogen van veel Amerikanen. Dus zien ze hem als de held. En de CEO is de slechterik in plaats van het slachtoffer.”
Overlast in metro bekopen met je leven
Diezelfde dynamiek is te zien in de zaak van Daniel Penny. Hij neemt in 2023 de metro in New York, als ook de 30-jarige Jordan Neely instapt. Verschillende mensen getuigen dat Neely – gediagnosticeerd met schizofrenie – schreeuwt naar andere passagiers en zeer bedreigend overkomt.
Voormalig marinier Daniel Penny twijfelt geen moment en houdt Neely minutenlang in een nekklem. Op dat moment geeft een omstander aan dat hij Neely beter los kan laten. “Op deze manier vermoord je hem,” zegt hij, maar Penny geeft daar geen gehoor aan. Neely overlijdt.
Geweldsverheerlijking
Zowel Penny als Mangione grijpt in – met geweld – in een maatschappelijk probleem, waarvan Amerikanen vinden dat de autoriteiten het laten liggen. “Het is opmerkelijk dat veel mensen het best lijken te vinden dat mensen voor eigen rechter gaan spelen en met geweld ingrijpen,” zegt Van der Meer.
Op deze beelden is de schutter te zien vlak voordat hij Thompson doodschoot:
Mensen zijn boos over zorg die niet vergoed wordt, mensen zijn ook boos over problemen met daklozen en drugsverslaafden die voor overlast zorgen.
‘Verdachten zijn helden’
Van der Meer: “Op sociale media zijn de twee verdachten helden, hun gewelddadige acties worden gerechtvaardigd. De twee omgekomen mannen zijn symbolen van alles wat er mis is. De moordverdachten zijn juist het slachtoffer van het systeem.”
