Door Anne Broekman··Aangepast:
RTL
In deze wekelijkse rubriek vertellen mensen over iets dat zij nooit meer willen meemaken, doen of laten. Deze week: zonder enige uitleg werden alle toeslagen van Natalie stopgezet. Dat niet alleen, ze moest ook 50.000 euro aan de Belastingdienst terugbetalen. Ze bleek gedupeerde van de toeslagenaffaire. “De oude, onbezorgde Natalie zal ik nooit meer worden.”
“Mijn ogen vlogen gestrest over de letters, ik kon amper bevatten wat ik las. In de brief die ik van de Belastingdienst ontving, stond dat ik geen recht meer had op toeslagen. Een reden waarom werd niet gegeven. Ik snapte hier helemaal niets van. Er was niets aan mijn situatie veranderd, hoezo was ik ineens al mijn toeslagen kwijt? Ik schrok me rot. Destijds, zestien jaar geleden, lag ik in scheiding. Mijn twee kinderen zaten op de opvang, zonder die opvang kon ik niet werken. Maar hoe ging ik die nu betalen? Toch dacht ik dat ik deze kwestie met een telefoontje vast snel kon rechtzetten. Hoe naïef was ik.”
Onbeschoft behandeld
“De medewerker van de Belastingdienst die ik aan de lijn kreeg was in eerste instantie wel aardig. Ik ben geboren in Suriname en kreeg te horen dat ik moest aantonen dat ik Nederlandse ben. Toen ik daar tegenin ging en zei dat ik voor de onafhankelijkheid van Suriname ben geboren en dus altijd de Nederlandse nationaliteit heb gehad, veranderde zijn toon. Blijkbaar vond hij mij bijdehand, het gesprek werd bars afgekapt.”
“Ik snapte er niets van, maar dacht nog altijd het allemaal makkelijk te kunnen regelen. Maar hoe vaker ik belde, hoe onbeschofter ik werd behandeld. Niemand wilde mij iets uitleggen, ik werd van het kastje naar de muur gestuurd. Ik stapte naar de rechtshulp en vroeg mijn geboorteakte aan, maar daar gingen maanden overheen en ondertussen werden mijn toeslagen stopgezet. Niet alleen dat: ineens moest ik een hele smak geld terugbetalen, ruim 50.000 euro.”
“Nadat ik mijn nationaliteit had opgehelderd, was er volgens de Belastingdienst steeds iets anders wat een probleem was. In de jaren erna werden tot acht keer toe mijn toeslagen stopgezet, en steeds moest ik alles terugbetalen. Ik kreeg geen huurtoeslag, eenoudertoeslag, zorgtoeslag en kinderopvangtoeslag meer. Dit werd allemaal verrekend met mijn schuld. De precieze reden waarom ik de toeslagen niet meer kreeg, werd nooit gezegd. Ik kreeg alleen maar smoesjes te horen en mijn dossier mocht ik niet inzien.”
“Het was allemaal zo surreëel, dat ik op een gegeven moment ook aan mezelf ging twijfelen. Ik dacht: het zal wel mijn eigen schuld zijn. Ik schaamde me voor mijn situatie. Ik schoof steeds met bedragen, het ene gat dichtte ik met het andere. Overal had ik betalingsregelingen. Nu weet ik dat ik door de Belastingdienst etnisch ben geprofileerd, ik had geen schijn van kans. Wat het extra beladen maakte, was dat ik werkte als maatschappelijk werkster. Dagelijks zat ik bij mensen met schulden om hen te helpen, maar niemand op mijn werk wist dat ik in hetzelfde schuitje zat.”
‘Zag mijn kinderen weinig’
“Veel mensen met schulden durven hun post niet meer te openen. Bij mij was dat andersom: ik was als de dood voor de postbode, maar raakte tegelijkertijd geobsedeerd door de post. Ik was zo bang dat ik een brief zou missen en daardoor nog dieper in de shit kwam. Tien jaar lang beheerste de angst voor blauwe enveloppen, deurwaarders en onbekende telefoonnummers mijn leven.”
“Ondertussen werkte ik me een slag in de rondte om van mijn schuld af te komen. Ik had mijn fulltime baan als maatschappelijk werkster en had daarnaast nog bijbanen in de horeca en de zorg, waardoor ik vaak ook ‘s avonds of in het weekend werkte. Ik heb zelfs weleens de verjaardagen van mijn kinderen gemist omdat ik moest werken. Mijn moeder sprong gelukkig veel bij met de zorg voor mijn kinderen, maar soms liet ik mijn dochter en zoon ook alleen thuis als ik een nachtdienst had. Dan drukte ik hen op het hart dat tegen niemand te zeggen, want ik was bang dat Veilig Thuis ze dan uit huis zou plaatsen. Het waren slopende jaren waarin ik mijn kinderen veel te weinig zag omdat ik altijd aan het werk was. De stress eiste lichamelijk z’n tol. Ik kreeg meerdere ontstekingen, had vaak hoge koorts en kreeg zelfs last van gezichtsverlamming.”
Woede en wantrouwen
“In 2015 had ik eindelijk mijn schuld helemaal zelf afbetaald. Wat was ik opgelucht. Toch durfde ik niet te geloven dat de ellende nu voorbij was. En ik was nog steeds bang voor de Belastingdienst. Ik kreeg een nieuwe vriend, die openstond voor nog een kind samen. Maar dat durfde ik niet. Dan zou ik namelijk weer kinderopvang nodig hebben en dan begon de ellende zeker weer van voor af aan, vreesde ik.”
“Toen het geld daadwerkelijk op mijn rekening stond voelde ik gek genoeg niets”
“Zes jaar later kreeg ik een brief van de Belastingdienst. Niet wéér, verzuchtte ik. Maar toen ik ‘m opende, las ik dat ik mogelijk gedupeerde was van de toeslagenaffaire. Mijn eerste reactie? Woede en wantrouwen. Wat willen ze nu weer van mij, dacht ik boos. Zeker mij een tegemoetkoming geven, om die daarna weer terug te vorderen? Echt niet. Ondanks mijn scepsis belde ik toch met de Belastingdienst voor meer informatie. Hun toon was toen ineens heel anders, de vrouw aan de telefoon was heel vriendelijk. Ik vroeg wat de consequenties waren van het aanvaarden van de compensatie. ‘Helemaal niets’, zei ze. Ik vulde wat formulieren in en daarna kreeg ik het definitieve belletje dat ik recht had op 30.000 euro compensatie, later zou daar nog meer bijkomen. Ik was blij, boos, gefrustreerd en verdrietig. Al die ellende was voor niets geweest. Al die verloren jaren met mijn kinderen omdat ik altijd aan het werk was, gestolen tijd die ik nooit terugkreeg hoeveel geld er ook tegenover stond. Ik kon alleen maar huilen.”
Onbezorgd
“Toen het geld daadwerkelijk op mijn rekening stond voelde ik gek genoeg niets. Ik was leeg. Die compensatie was fijn, maar wrang. Het is geen loterij, maar een afkoopsom die nooit dekkend is voor alle ellende die ik heb meegemaakt. En ik hoef er zeker niet dankbaar voor te zijn, want mij en vele anderen is groot onrecht aangedaan. Toen ik later hoorde dat racisme bij de Belastingdienst hierin een grote rol speelde, verbaasde mij dat niets. Een van de vele, vele medewerkers die ik aan de telefoon had gehad, beet mij toe dat ik maar moest opdonderen naar mijn eigen land. Dat zegt genoeg.”
“Die zomer boekte ik voor het eerst een zonvakantie voor mijn gezin naar Griekenland. Ik speelde met mijn kinderen in zee en besefte dat ik dat nooit eerder had gedaan. Die kans was ons ontnomen, en dat had niet gehoeven. Een heel pijnlijk besef.”
“Ik wil nooit meer bang zijn voor de Belastingdienst en de overheid, maar dat is een illusie. Als zzp’er durfde ik lange tijd niet eens mijn BTW terug te vragen omdat ik bang was dat daar weer gedonder van kwam. Inmiddels doe ik dat wel, maar de angst voor terugbetalen zit er nog steeds in ondanks dat ik een boekhouder heb. Nooit meer wil ik bang zijn voor de post. Tegenwoordig groet ik vrolijk de postbode en kan ik weer doorgaan met mijn dag. Maar ik blijf bang dat mijn geld ooit opgaat. De oude, onbezorgde Natalie zal ik nooit meer worden.”
Wil je geen aflevering van deze rubriek missen? Klik dan op de Nooit Meer-tag hieronder en vervolgens linksboven op ‘Volgen’.
Nooit meer?
Wil jij ook je verhaal kwijt en vertellen wat je ‘nooit meer’ wil meemaken, doen of juist laten? We zijn benieuwd naar jouw verhaal. Mail ons op [email protected]
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.