Door RTL Nieuws··Aangepast:
RTL
Het zijn opvallende beelden uit de Iraanse hoofdstad Teheran: een studente liep rond in haar ondergoed, vermoedelijk uit protest tegen de kledingvoorschriften in het land. “Iconisch, want zoiets hebben we nooit eerder gezien”, zegt Irankenner Ladan Rahbari. “Maar het regime verandert er niet zomaar door.”
De vrouw om wie het zou gaan, Ahoo Daryaei, is een studente aan de Azad-universiteit in Teheran. Ze zou haar kleding hebben uitgetrokken nadat ze op de studentencampus was lastiggevallen door leden van de Basij, een Iraanse paramilitaire vrijwilligersgroep. Volgens studentenkanaal Amir Kabir verscheurden de mannen haar hoofddoek en haar kleren, omdat ze zich niet aan de voorschriften had gehouden.
‘Niet eerder gezien’
Inmiddels gaan de videobeelden de hele wereld over en verschijnen er ook tekeningen van de vrouw op social media. Het beeld is nu al iconisch, zegt politiek socioloog en Irankenner Ladan Rahbari van de Universiteit van Amsterdam tegen RTL Nieuws. “Want naakt of halfnaakt protest hebben we nog niet eerder gezien in Iran.”
Dit zijn de beelden die rondgaan:
Volgens Rahbari getuigt deze actie daarom ook van een enorme hoeveelheid lef. Al helemaal als je weet hoe hard de moraalpolitie kan optreden tegen vrouwen die zich niet aan de regels houden.
Arrestatie
Zo werden veel Iraniërs opgepakt bij de massale protesten van twee jaar geleden. De onrust van toen werd veroorzaakt door de dood van de 22-jarige Mahsa Amini. Zij overleed kort nadat ze hardhandig werd gearresteerd omdat ze haar hoofddoek niet op de voorgeschreven manier droeg.
Ook Ahoo werd afgelopen weekend al snel gearresteerd. Volgens mensenrechtenorganisatie Amnesty International gebeurde dat op een ‘gewelddadige wijze’. Lokale media schrijven dat de vrouw geslagen werd, terwijl mannen haar in een auto duwden.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Waar Ahoo nu is, is niet duidelijk. Volgens onbevestigde berichten zou ze naar een psychiatrisch ziekenhuis zijn overgebracht. Overheidsbronnen en staatsmedia zeggen dat de studente mentale problemen heeft en dat ze daarvoor behandeld zou moeten worden.
Die beweringen horen we vaker, legt Rahbari uit. “Daarmee willen de autoriteiten bewijzen dat ze alles onder controle hebben.” Want als zij ‘gek’ is, dan kan deze actie niets met protest te maken hebben, tenminste zo is hun mantra.
Zonder hoofddoek op straat
Toch hebben opsluitingen als deze geen einde gemaakt aan de Women, Life, Freedom-beweging, die ontstond na de dood van Amini in 2022. “Ook al zien we geen massale protesten meer zoals toen, toch komt individueel protest nog veel voor”, stelt Rahbari. Zo dragen vrouwen hun hoofddoek bijvoorbeeld losser.
Dat betekent niet dat het Iraanse regime coulanter aankijkt tegen de kledingvoorschriften van vrouwen, benadrukt Rahbari. En in die realiteit proberen vrouwen hun eigen ‘momenten van vrijheid’ te creëren. Zo doken er het afgelopen jaar meermaals beelden op uit Iraanse grote steden, waarop te zien is dat vrouwen zonder hoofddoek over straat lopen. “Die revolutionaire acties zijn inmiddels onderdeel geworden van het dagelijkse leven van sommige vrouwen.”
Maar het systeem zelf verandert niet. Irankenner Rahbari denkt daarom ook niet dat de ‘ongekend dappere’ actie van deze studente impact zal hebben op de handhaving van de kledingregels van vrouwen. “Maar het zal andere vrouwen wel inspireren om nieuwe manieren van protest uit te proberen.”
Nieuwe president
Toch gloorde er voor vrouwen een beetje hoop aan de horizon toen in juli de nieuwe president Pezeshkian aantrad. Hij is gematigder dan zijn voorganger Raisi. Zo zei hij in september tijdens een persconferentie dat de moraalpolitie vrouwen niet moet lastigvallen op straat, als zij hun hoofddoek niet correct dragen.
Maar daar hebben de vrouwen weinig aan, stelt Rahbari. “Want in het Iraanse regime zal niets veranderen, ongeacht wie de president is.” Dat komt doordat de hoogste leider van het land, ayatollah Ali Khamenei, het voor het zeggen heeft. En de president heeft geen invloed op de hoofddoekregels. “Daarvoor heeft hij geen mandaat. Hij kan slechts zeer traag kleine veranderingen invoeren.
